Wat heeft de ECB met het ontstaan van Zombiebedrijven te maken?

Wat heeft de ECB met de grote aanwas aan zombiebedrijven – en daarmee de verzwakking van de Europese economie - te maken?

Zombiebedrijven zijn – volgens de OESO definitie – bedrijven die minimaal drie jaren of langer niet in staat zijn geweest om (tijdig) aan hun renteverplichtingen te voldoen. Daarbij moeten we ons realiseren dat die renteverplichtingen al veel lager zijn dan pakweg 10 jaren geleden. Ongeveer 60% lager dan in 2010. De aanwas van aantallen zombiebedrijven startte kort na de introductie van de Euro in 2002. Vervolgens explodeerde dit aantal na de vorige financiële crisis in de periode 2009-2013, hoofdzakelijk als gevolg van het Europese monetaire beleid. De productiviteit van bedrijven nam gemiddeld met 1% per land, per jaar, af volgens OESO studies. Daarmee is de teleurstellende groei van de Eurozone in de afgelopen jaren grotendeels verklaard.

Op het eerste gezicht zou je zeggen dat lage rentes het makkelijker maken om rentebetalingen te voldoen en schulden af te betalen. Maar doordat rentes fors zijn gedaald en lenen zo goedkoop is gemaakt door de ECB, hebben ook zwakkere bedrijven meer schuld op zich genomen. Als gevolg van het lage rendement op vermogen, hebben investeerders ook nog eens riskantere leningen aan zombiebedrijven verstrekt.

Diezelfde studies van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling wijzen op een groot aantal andere dramatische bijeffecten van de door de ECB gecreëerde  zombies. Om er een paar te noemen;

-        Het aantal Non Performing Loans (NPL’s), ofwel niet renderende bankleningen, is explosief gestegen vanaf 2010.

-        Stijging van het aantal NPL’s leidt weer tot verzwakking van de winstgevendheid van commerciële banken en een verzwakking van de balansen van die banken. Dat vergroot het risico aanzienlijk op het omvallen van de zwakkere banken.

-         Met name de Zuid-Europese landen Italië, Spanje, Griekenland en Portugal, hebben gebruik gemaakt van de uitbundige Europese financieringsmogelijkheden voor zwakke bedrijven. Dat heeft er in Italië toe bijgedragen dat bijna 20% van alle bankleningen oninbaar blijken. De bankensector in dat land staat op instorten, hetgeen de ECB tot nog meer monetair wanbeleid heeft verleid opdat Italië de Eurozone niet zal verlaten.

-        Door de grote verliezen op niet renderende leningen, zijn banken voorzichtiger geworden met kapitaalverstrekking aan veelbelovende startups. Dat vergroot de technische achterstand in Europa t.o.v. de VS en China en remt de Europese groei.

-        Het desastreuze monetaire beleid kent nauwelijks een weg terug; zelfs kleine renteverhogingen zouden tot tienduizenden faillissementen leiden en het verdampen van biljoenen aan kredieten, omvallen van banken en uiteenvallen van de Eurozone.

Inmiddels wordt het desastreuze beleid van de ECB met verve voortgezet. Nog deze week deelde Lagarde mee dat er weer € 500 miljard aan euro’s wordt bij geprint om banken van de nodige liquiditeiten te voorzien in coronatijd. Liquiditeiten die de banken zelf zeggen niet nodig te hebben.

Ik wens voor 2021 dat velen voor bovengeschetste dynamiek belangstelling zullen krijgen. Dat de zorgvuldig opgebouwde studies van de OESO en BIS vaker gelezen en beschreven worden, met als gevolg dat de vernietiging van onze welvaart gestopt wordt.